نيشابور در سال 205 هجري مركز حكومت طاهريان شد و در همان ايام در شادياخ عمارتي امير نشين و منازلي براي سپاهيان بنا گرديد . از آن پس اين منطقه دارالحكومه خراسان و محل اقامت امرا و پادشاهان و سرانجام با حمله مغول از ميان رفت . شادياخ در جنوب شرقي آرامگاه عطار با وسعت بيش از 200 هزار متر مربع واقع شده و از سال 1378 مورد كاوشهاي باستان شناسي قرار گرفته است .

اين مكان يكي از سايت موزه هاي باستان شناسي در استان خراسان رضوي است .

شادْیاخ یا شادی کاخ یا شادی یاخ یکی از محله‌های شهر کهن نیشابور بوده‌است که از اوایل سدهٔ سوم هجری مسکونی شده و تا سال ۶۶۹ هجری قمری که زمین‌لرزه آن را در هم درنوردیده، اهمیت ویژه‌ای داشته‌است. این محله به سبب کاخی که عبدالله بن طاهر به نام شادیاخ در آن بنا نهاد به این نام شهرت یافت. این محله یکی از محله‌های اشراف نشین نیشابور در گذشته و محل سکونت و زندگی امیران پادشاهان هنرمندان و نویسندگان درباری بوده. به طوری که امیران سلسله‌های طاهریان و سلجوقیان مرکزشان در نیشابور این کاخ معروف بوده‌است. ویرانی این کاخ با هم زمان حمله مغول به نیشابور بود و با زلزله ۱۲۸۱ دیگر کاملاً متروک و مدفون شد. شادیاخ نام کاخ محله باغ اطراف این منطقه در نیشابور نیز بوده‌است.

این مکان اکنون یکی از مراکز باستان‌شناسی در نیشابور است که بخشی از بقایای شهر کهن نیشابور در این محل نهفته‌است.

شادیاخ از دو واژه «شادی» و «اخ» تشکیل شده‌است که به معنای شادی‌آفرین می‌باشد. این محل همچنین به صورت‌های «شادکاخ»، «شادجهان» و «شادمهر» نیز نامیده شده‌است.

در بیش‌تر آثار برجای مانده پس از قرن سوم هجری، هر جا سخن از نیشابور است، نام شادیاخ نیز به میان می‌آید. الحاکم نیشابوری در تاریخ نیشابور (الحاکم) می‌نویسد:

شادیاخ از مشهورترین محله‌های نشابور و جایگاه عبدالله بن طاهر آن‌جا بود.

دلیل سبب بنای شادیاخ توسط داستان معروفی شرح داده می‌شود. این کاخ توسط عبدالله بن طاهر بنیان نهاده شده و به اشتباه به غازان خان نسبت داده می‌شود.

چون عبدالله بن طاهر افراد رسمی و نیروهای نظامی را مجبور کرده بود، که در خانه‌های افراد عادی زندگی کنند، مرد پیری داستانی در مورد سلطانی برای غازان خان تعریف می‌کند: در نزدیکی نیشابور، این سلطان زن تازه ازدواج کرده‌ای را می‌بیند که اسب را به سوی جایی برای خوردن آب می‌برد. این کار به همسر این زن توسط یک سرباز ترک داده شده‌بود، که می‌خواست شوهر این زن از خانه خارج شود. به همین دلیل سلطان یک سربازخانهٔ جدا برای افرادش به وجود آورد و این کار را غازان نیز کرد. سربازخانه‌ای که عبدالله بن طاهر ایجاد کرد مرکزش کاخی بود که برای خویش بنیان نهاده بود. این کاخ به سبب ویژگی‌اش که شادی کاخ بود به شادکاخ و بعدها به شادی یاخ مشهور شد.

کاخ شادیاخ، مدت‌ها مرکز و مقر حکمرانان خراسان بود و تا ۶۱۸ که شادیاخ مانند دیگر محله‌های نیشابور در حملهٔ مغول با خاک یکسان شد، محله‌ای آباد و زیبا بود.

یعقوب لیث که در سال ۲۹۵ هـ. ق وارد نیشابور شد، دستور داد تا باغ‌های بزرگی در شادیاخ احداث کنند که به مرور همهٔ آن‌ها جای خود را به خانه‌های مسکونی دادند.

در دورهٔ سامانیان و غزنویان، نیشابور مرکز و مقر سپهسالار خراسان بود و کاخ شادیاخ، محل رسیدگی به امور بود و در اختیار سپهسالار قرار داشت.

طغرل اول سلجوقی – پس از پیروزی بر سلطان مسعود- وارد نیشابور شد (۴۲۹ هـ. ق) و در کاخ شادیاخ تاجگذاری کرد. الب ارسلان – دومین سلطان سلجوقی و بردارزادهٔ طغرل- نیز دستور داد تا کاخ شادیاخ را تعمیر کنند. وی جشن عروسی پسرش –سلطان محمد (ملکشاه)- با دختر خاقان را در همین کاخ برپا نمود.

در حملهٔ مغول، شادیاخ –مانند دیگر مناطق و محله‌های نیشابور- ویران گردید و از آن امروزه خرابه‌هایی بر جای مانده‌است.